Piranhalar
Piranha denilince uzun yıllardır insanların aklına saldırganlık ve agresiflikle ün yapmış bir canavar gelmektedir. Piranhalar bir canavar olmasa da saldırganlık ve agresiflik sergileyen canlılar olduğu açıktır. İlk olarak piranhalarla ilgili temel bilgileri vermek isterim ve daha sonra da piranha türlerine değineceğim. Piranhalar çoğu kişinin bildiği gibi yapıları gereği agresif ve saldırgan canlılardır,başka bir deyişle vahşi canlılardır. İlk iredelemek istediğim konu piranhalar denizde yaşıyor diye biliniyor çoğu kişi tarafından,fakat piranhalar tamamen tatlı su canlılarıdır ve amazon nehrinde yaşamaktadırlar. Amazon nehri dünyada ki ikinci en uzun nehirdir,yaklaşık 6.400 km uzunluğunda, ve güney amerika gölgesinin geniş bir bölümünü kaplamaktadır. Amazon nehri başta Brezilya olmak kaydıyla Peru,Kolombiya, ve Venezuela gibi bazı komşu ülkeleri de kapsamaktadır. Ayrıca Amazon nehri uzunluğunun yanı sıra bir sürü kollara ayrılıp bir çok bölgeye de yayılmaktadır. Piranhalar da bu devasa Amazon Nehrinde yaşamaktadır. Amazon nehri tropikal bir bölge olup yağmur ormanlarınıda kapsadığından ılıman iklimi sahiptir. Bu nedenle piranhalar da ılıman Amazon sularında yaklaşık 22-28 derece aralığında yaşamaktadır.
 |
| Pygocentrus Nattereri |
Piranhalar müthiş bir avcı içgüdüsüne sahiptir ve Amazon nehrinin bulanık suları onlara avlarına hissetirmeden yaklaşabilmeleri için bu uygun ortamı sunuyor. Piranhalar etçil bir yapıya sahiptir ve bu özelliklerinden dolayı dişleri de ona göre keskin ve sıktır. Gerçekten çok keskin dişlere sahipler. Piranhalar sürü psikolojisine sahip hayvanlardır,sürekli sürü halinde dolaşıp,sürü halinde avlanırlar özellikle Pygocentrus ailesi. Ben de bir zamanlar akvaryumda bu canlılardan beslediğim için bu yönlerini gözlemleyebildim. Tek başına bir piranha saldırgan ve agresif bir yapıya sahip olduğu halde ürkek,korkak bir davranış sergiliyorlar. Aksine eğer sürüyle birlikteyseler cesur tavırlar gerçekleştirip kolaylıkla saldırganlık gösterebiliyorlar. Özellikle Pygocentrus ailesi sürüye bağımlıdır,tek başına ürkek davranışlar sergilerler çünkü bu canlılar tamamen sürüye adapte canlılardır sürüyle birlikte kendilerine tam güven geliyor ve gerçek davranış biçimleri olan agresif ve saldırganlıklarını sergiliyorlar. Piranha türleri etçil olarak iki ana tür gurubuna ayrılır bunlar Pygocentrus ve Serrasalmuslardır.
 |
| Pygocentrus Nattereri |
Pygocentrus türü piranhalar üç çeşittir Pygocentrus Nattereri,Pygocentrus Cariba ve Pygocentrus Piraya'dır. Bu cinsler arasında amazon nehrinde en yaygın ve en bilinen piranha Pygocentrus Nattereri'dir. Pygocentrus ailesi tamamen sürü psikolojisine sahip guruptur ve kalabalık sürüler halinde yaşarlar,bu sürüsel yapıları onlara özgüven vererek gerçek yapısan davranışlarını sergileyebilmelerini sağlıyor. Diğer piranha türü ise Serrasalmus ailesidir.Serrasalmus ailesinde yirmi hatta yirminin üstünde üyesi vardır. Serrasalmuslar, pygocentrusların tersine genelde tek yaşarlar,çift tutma ve çiftleşme döneminde sürü oluşturabilirler. Fakat ürü şeklinde yaşayan türleri de vardır. Serrasalmuslar Pygocentruslarla karşılaştırıldığında daha agresif ve saldırgan tavır gösterirler. Bende bu canavarlardan Serrasalmus Rhombeus,Elongatus cinslerini akvaryumda bir zamanlar baktığımdan bu farkları gözlemliyebildim ve Serrasalmusları tabiki de tek başlarına koca akvaryumda tuttum çünkü eğer başka bir Serrasalmus daha koysaydım ikisinden biri diğerinin yemi olurdu. Bu denli saldırgan ve kendi başına buyruk canlılardır. Ayrıca Serrasalmusların çene ve diş yapıları özellikle Serrasalmus Rhombeus,Pygocentrus'lara oranla daha güçlüdür ve aynı zamanda Pygocentruslar sürü halinde sürekli hareket halindeyken Serrasalmuslar daha hareketsiz ve ağırbaşlı davranışlar sergiler. Bu iki piranha ailesi Pygocentrus ve Serrasalmus gerçek etçil piranha türleri sayılmaktadır. Fakat bunların dışında tam piranha olmasa da bazı kaynaklara göre piranha ailesinden geldikleri söylenen bazı otçul türler de var(
Colossoma macropomum,Pacu, ve Myleus rubripinnis,Silver Dollar, gibi).
 |
| Serrasalmus Rhombeus |
Özellikle benimde baktığım ve piranha türlerinin belirkin üyeleri olan Pygocentrus Nattereri ve Serrasalmus rhombeus hakkında daha geniş bilgi vermek istiyorum.
Pygocentrus Nattereri
 |
Pygocentrus Nattereri
|
Pygocentrus Nattereri,Pygocentrus ailesine mensup bir türdür. Diğer Pygocentruslar gibi tam bir sürü canlısıdır,sürüyle hareket edip sürüyle avlanırlar.Nattereriler en yaygın piranha türlerindendir,Amazon nehrinin hemen hemen her bölgesinde görünürler. Biçimsel özelliklerine gelirsek,diğer piranhalar gibi alt çenesi üst çenesinden daha ileridir ve etçil bir yapıya sahip olduğu için dişleride çok sayıda küçük fakat çok keskindir ve üçgen şeklindedir. Nattererilerin karın bölgesi kırmızı olup hafif belirgilikte ufak siyah benekler vardır. Tamamen etçil ve tamamen sürüye bağlı bir türdür. Sürekli sürüyle hareket eder sürekli sürüyle avlanır,kalabalık olarak gezinirler. Özellikle bende bu güzel türü akvaryumda bakmış olduğum için yapısal ve karakteristik özelliklerini gözlemleyebildim. Tek başına kaldıklarında ürkek davranışlar sergileyip kaçışıyorlar aksine sürü ile birlikteyseler cesur,agresif ve saldırgan hareketler sergiliyorlar. Ayrıca nattereriler çok hareketli balıklardır özellikle sürü halinde olduklarında çok hareketli,hızlı oluyorlar ve onları takip etmek bile zorlaşıyor. Yemlemeden sonra,yani doyduktan sonra sindirme sürecinde hareketsiz kalabilir hatta dibe göçüp kumun üzerinde oturuyorlarmış gibi bir hal sergileyebilirler,fakat açken hareketliliklerinden ve hızlarında taviz vermezler. Pygocentrus nattereriler de diğer piranha türleri gibi aç kaldıklarında aralarındaki en güçsüz üyeyi ''eleme'' denilen olayı gerçekleştirirler,yani yerler. Nattereriler bir çok hobici tarafından da akvaryumlarda bakılmaktadır. Eğer okavaryum ortakmında bakılacaklarsa Amazon Nehri'nin su ısısının 24-28 derece arasında olduğu unutulmamalı ve en ideal 28 derece olmak kaydıyla 24-28 derece arasında su ısısı gerekmektedir. Piranhalar ayrıca sıcak derecelerde 28 derece gibi soğuk derecelere(24) oranla daha hareketli oluyorlar. Ayrıca sürü canlısı oldukları için geniş ve derin bir akvaryuma özellikle de iyi bir havalandırma ve filitre sistemine gerekinim duyarlar. Amazon Nehri'nin su PH derecesi(5-6 derece arası) yumuşak olduğu için akvaryumda da yumuşak bir su ortamı gerekir. Piranhalar diğer balık türlerine göre hastalıklara daha dayanıklıdır. Nattereriler de oldukça dayanıklıdır,fakat nattereriler de ve çoğu piranha türlerinde görülen yaygın hastalık türleri kuyruk erimesi ve iç parazittir. Kuyruk erimesi genelde soğuk su derecesinden veya suyun aniden soğuyup ısınmasından kaynaklamabiliyor ve balığın kuyruk ve yüzgeçlerinde beyazlaşma ve erime başlıyor. Tedavisi genelde ''Metilen Mavisi'' denilen bir ilaç ile yapılabiliyor. İç parazit ise daha ciddi bir hastalıktır ve genelde etçil oldukları için yedikleri etten dolayı kapıyorlar. Balıkta kabızlık,renk solgunluğu,iştahsızlık ve hareketsizlik yapıyor. Tedavisi için özel ilaçlar bulunmaktadır.Kısaca Pygocentrus Nattereri gerçekten piranha denilince akla gelen tüm özellikleri sürü psikolojisi,agresiflik,saldırganlık,çene ve diş yapısı bakımından sergiliyor.
Serrasalmus Rhombeus
 |
| Serrasalmus Rhombeus |
Serrasalmus Rhombeus,mükemmel bir yapı ve karakteristiğe sahip Serrasalmus türü olan bir piranhadır. Rhombeus,diğer çoğu Serrasalmus türleri gibi tek takılan bir piranha türüdür ancak doğada sürü olarak görülebilir özellikle eş tutma ve çiftleşme döneminde. Rhombeus da diğer piranhalar gibi çok güçlü çene ve diş yapısına sahiptir,fakat rhombeus diğer türlere oranla daha güçlü çene ve daha iri diş yapısına sahiptir ve aynı zamanda kırmızı gözlü piranha olarak da gözlerinde kırmızı şerit olmasından dolayı bilinirler. Serrasalmuslar ile Pygocentruslar karşılaştırılırsa Serrasalmuslar daha agresif ve saldırgan tavır gösterirler ve Rhombeus ve elolngatus türleride hepsinden daha da fazla bu özellikleri ortaya koyarlar.Ben de bu karizmatik canlıyı baktığım için onunla ilgilide tecrube ve kanaatlarım oldu. Bence Rhombeus Serrasalmuslar arasında gerçekten farklı bir canlı,başka bir deyişle abileri gibidir. Hem fiziksel hem de karakteristik olsun tam bir canavarlık gösterir. Rhombeuslar da Amazon nehrinde geniş bir yayılım alanı gösterirler.
Üstelik Amazonun bölgelerine görede renklerinde ve fiziksel formlarında değişiklik gösterebiliyorlar mesela amazon Nehri'nin Xingu veya Araguaia bölgelerinden çıkan Rhombeus mavimsi veya siyah bir renkte olabiliyor. Akvaryumda tek bakılması gerekir çünkü kendinden başka bir balığa kendi türüne bile tahammülü yoktur o kadar vahşi ve agresif ki eğer iki rhombeusu aynı akvaryuma koyarsanız bir süre sonra yada hemen biri birine yem olucaktır ve geride muhtemelen güçlü olan kalacaktır. Serrasalmuslara özgü olan ''tepki verme''deilen bir olay vardır bu tam olarak balığın gördüğü hareket eden bir cisme kafa tutması ve bodazlama saldırmasıdır ve bu tepki verme Rhombeuslarda oldukça fazla gözlemlenebilir bir durumdur. Akvaryumda bakan hobiciler genelde bu balığa akvaryumun dışarısında bir cisim gösterip haraket ettirdiklerinde balık rahatsız oluyor ve ona karşı saldırıya geçip diş hamleleri yapıyor. Bu tepki de rhombeusların ayrılmaz simgesidir. Rhombeuslar genelde Serrasalmus ailesinden olduğu için onlar gibi hareketsiz,ağır başlı takılan bir piranha türüdür. Avlanma süreci dışında çok hareket etmezler. Pusu kurma konusunda oldukça yeteneklidirler.Rhombeuslar için de su ısı derecesi Amazon Nehri'nin su ısısı yani 24 ve 28 derece arasında olmalıdır. Kuyruk erimesi ve iç parazit hastalığına karşı hassaslardır. Özellikle serrasalmuslarda kuyruk erimesi çok rahatlıkla oluşabiliyor bunun sebebi ise su serecesinin soğuk olmasında veya ani ısı derecesi olmasının yanında sudaki oksijensizlik hatta yumuşaklığı bile etkileyebilir. Tedavisi içinde kullanılabilecek ''Metilen Mavisi'' ve diğer bazı ampül şeklindeki ilaçlar olamak kaydıyla birkaç ilaç daha vardır. İç parazit ise etçil oldukları için yedikleri etlerden veya bazı başka nedenlerden dolayı oluşabiliyor ve onun içinde ilaçlar bulunmaktadır. Piranhalar arasında Rhombeusun farkı bir yeri vardır ve piranhaların pitbull'u gibi de isimlendirilebilir. Saldırganlık ve agresiflik açısından çok karakteristik bir piranha türüdür.
 |
| Serrasalmus Rhombeus |
Not: Bu makaleyi kendi bilgi ve gözlemlerimle kendim yazdım.(Şafak Hançer)
